Artur Ekert
Profesor Artur Ekert to światowej sławy fizyk teoretyk, wybitny specjalista w dziedzinie kwantowego przetwarzania informacji i jeden z pionierów kryptografii kwantowej. Wychowany w Rzeszowie, studiował fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie pod koniec lat 80. rozpoczął studia doktoranckie. Zainteresował się nowatorską, rodzącą się właśnie dziedziną wiedzy zwaną KRYPTOGRAFIĄ KWANTOWĄ, czyli wykorzystaniem mechaniki kwantowej do szyfrowania informacji. W swoim doktoracie opracował protokół kryptograficzny, którego bezpieczeństwo jest zagwarantowane przez fundamentalne prawa mechaniki kwantowej. Pomysł Ekerta polegał na wykorzystaniu tzw. kwantowego splątania dwóch cząstek. W uproszczeniu zjawisko to polega na tym, że jakiekolwiek zaburzenie jednej ze splątanych cząstek automatycznie wpływa na drugą - nawet jeśli znajduje się ona tysiące kilometrów dalej. Dzięki temu, jak zauważył Ekert, zaszyfrowanej kwantowo informacji nie da się "podsłuchać", gdyż jakakolwiek niepowołana ingerencja bezpowrotnie ją niszczy. Praca Ekerta okazała się przełomowa. Już rok później udało się zrealizować jego metodę szyfrowania w laboratorium, dzięki czemu kryptografia kwantowa przestała być czystą teorią, a jego samego w 1995 roku uhonorowano prestiżowym Medalem i Nagrodą Maxwella. W 1998 roku Ekert założył w Oksfordzie grupę badawczą pod nazwą Centre for Quantum Computation, która szybko rozrosła się do wielkiego, interdyscyplinarnego przedsięwzięcia zajmującego się informatyką kwantową zarówno od strony teoretycznej, jak i doświadczalno-technologicznej. Obecnie Artur Ekert pracuje na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz na Narodowym Uniwersytecie Singapuru, gdzie w latach 2009-2020 kierował tamtejszym Centrum Technologii Kwantowych. W 2016 roku mianowano go członkiem Royal Society. Oprócz prac z informatyki i kryptografii kwantowej, publikuje także artykuły popularnonaukowe oraz z dziedziny historii nauki. Hobbystycznie zajmuje się nurkowaniem i pilotażem.