Norman Leto
Norman Leto – urodzony w roku 1980 jako Łukasz Banach. Samouk z dziedziny malarstwa, filmu i nowych mediów. W roku 1989, w wieku lat dziewięciu zaczął używać komputera Atari do pierwszych cyfrowych rysunków. W wieku lat czternastu (1994) zaczął tworzyć pierwsze krótkie video przy pomocy komputera Commodore Amiga. Rozwijał jednocześnie analogowe techniki rysunku i klasycznej animacji. W wieku dziewiętnastu lat (1999), na długo przed przyjęciem pseudonimu „Norman Leto”, zaprzyjaźnił się ze Zdzisławem Beksińskim. Znajomość ta, głównie korespondencyjna, pozwoliła poznać podstawy warsztatu malarskiego. Łukasz Banach nigdy nie był formalnie edukowany w dziedzinach plastycznych, a edukację zakończył na poziomie liceum o profilu informatycznym; rezygnując z egzaminu maturalnego nie podjął żadnych dalszych studiów. Beksiński został zamordowany w lutym 2005 roku, znajomość została nagle przerwana. Nieco ponad rok później, Banach przyjął pseudonim, jego pierwsza wystawa jako „Norman Leto” odbyła się w roku 2007 w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Tego samego roku pracował z Krystianem Lupą nad materiałami video do sztuki „Factory Two” opowiadającej o słynnej fabryce Andy’ego Warhola. W roku 2009 Norman Leto wyjechał do Nowego Jorku gdzie dokończył częściowo autobiograficzną powieść „Sailor”, jednocześnie pracując nad scenariuszem do pełnometrażowego filmu pod tym samym tytułem. Premierowy pokaz filmu „Sailor” miał miejsce w roku 2010 podczas dziesiątej edycji festiwalu Era Nowe Horyzonty we Wrocławiu. Pomimo braku zainteresowania twórcy w profesjonalnej dystrybucji filmu, art-house’owy „Sailor” został bardzo dobrze przyjęty na festiwalach w kraju i za granicą, m.in. Biennale of Sydney, Australia lub Bradford International Film Festival, Anglia. Według filmweb.pl film utrzymuje ocenę 7,7/10 (dane z roku 2017). Obecnie film znajduje się w kolekcji Museum of Contemporary Art Krakow (MOCAK) oraz kilku prywatnych kolekcjach sztuki video. W roku 2010 artysta przeprowadził się do Warszawy. W roku 2012, poza powstającymi seriami prac malarskich, Leto rozpoczął pracę nad drugim pełnym metrażem. W dużym skrócie, „Photon” ukazuje historię zjawiska życia od początku znanej nam historii. W rolę narratora i naukowca opowiadającego tą historię wcielił się Andrzej Chyra. Europejska premiera filmu miała miejsce w Kopenhadze na festiwalu CPH:DOX* w roku 2017. Premiera północno-amerykańska odbyła się na jednym z największych na świecie festiwali dokumentu HotDocs Toronto (2017). Polska premiera miała miejsce w sierpniu tego samego roku, na siedemnastej edycji festiwalu T-Mobile Nowe Horyzonty. Film znalazł się w głównym konkursie. W styczniu 2017, autor pracując nad nową serią autobiograficznych obrazów, rozpoczął pracę nad kolejnym scenariuszem o roboczej nazwie „Pilot 9/11”. Historia ukazuje wydarzenia z 11 września 2001 z unikalnej perspektywy amerykańskich pilotów przechwytujących. W czerwcu 2017, Norman Leto pojawił się w wideoklipie „I Promise” grupy Radiohead.
Filmografia:
2010: „Sailor”, 100 min.
IMDB: http://www.imdb.com/title/tt2007453/
Filmweb: http://www.filmweb.pl/film/Sailor-2010-594374
2017: „Photon”, 107 min.
IMDB: http://www.imdb.com/title/tt4119208/
Filmweb: http://www.filmweb.pl/film/Photon-2017-738846
Wybrane pokazy i festiwale:
2017 – CPH:DOX*, Kopenhaga, Dania (premiera światowa i europejska)
2017 – HotDocs, Toronto, Kanada (premiera północno-amerykańska)
2017 – T-Mobile Nowe Horyzonty, Wrocław, Polska (premiera polska)
2017 – Open City IFF, Londyn, Wielka Brytania
2017 – Gdynia IFF, Gdynia, Polska
2017 – Sydney Antenna IFF, Sydney, Australia