Epicykl

13:15
24 maja 2025
Epicykl

Bezpłatne i otwarte

Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie

Św. Wawrzyńca 15, 31-060 Kraków

Naukowcy i popularyzatorzy znani z kanału YouTube „Copernicus” oraz zaproszeni przez nas goście opowiedzą w 10-minutowych miniwykładach o frapujących ich tajemnicach wszechświata, życia i umysłu – zarówno tych małych, jak i dużych. Posłuchamy m.in. o tym, jak znaleźć szczęście w związku, czy czarne dziury pożerają informację, czy należy uczyć dzieci liczenia na palcach, jak w skali nano płynie ciepło i czy warto wierzyć w to, że twierdzenia matematyczne istnieją niezależnie od nas.

13:15 – 15:30

Tomasz Miller – Dlaczego świat gra w matematyczną grę?

Czarne dziury, fale grawitacyjne, antymateria, kwarki, bozon Higgsa… Wszystkie te rzeczy odkryto najpierw „na papierze” jako byty abstrakcyjne, elementy czysto formalnej „gry w matematykę”. A jednak z jakiegoś tajemniczego powodu wszechświat także zdaje się grać w tę grę. Jak pisał Wigner: „Cud odpowiedniości języka matematyki do wyrażania praw fizyki jest niezwykłym darem, którego nie rozumiemy i na który nie zasługujemy”.

Klaudia Żerańska – Jakie prawa rządzą przepływem ciepła w skali nano?

Ciepło i jego rozchodzenie w środowisku na pierwszy rzut oka wydaje się dość oczywistym i intuicyjnym zjawiskiem. Nasi przodkowie rozpalali ogniska, żeby rozgonić chłód nocy, a my, beneficjenci cywilizacji technologicznej, korzystamy z kaloryferów, klimatyzacji i tym podobnych. Jednak ta intuicja załamuje się w nanoskali, w świecie atomowych nitek i ograniczonej wymiarowości. Kto wie, może zrozumienie fizyki ciepła na bardziej fundamentalnym poziomie zaowocuje nowymi technologiami i wynalazkami, które ułatwią nasze życie?

Magdalena Śmieja – Jak znaleźć szczęście w związku?

Czy obniżenie wymagań wobec partnera rzeczywiście sprzyja satysfakcji z relacji? Teoria współzależności sugeruje, że zadowolenie wynika z porównania tego, co otrzymujemy, do naszych oczekiwań. Jeśli rzeczywistość przewyższa oczekiwania – czujemy się spełnieni; jeśli nie – doświadczamy rozczarowania. Najnowsze badania przynoszą jednak zaskakujące wyniki: to osoby, które mają wysokie oczekiwania, częściej deklarują większe zadowolenie ze związku!

Michał Eckstein – Czy czarne dziury zjadają informację?

Czarne dziury to jedne z najbardziej tajemniczych obiektów we wszechświecie. Ich pole grawitacyjne jest tak silne, że cokolwiek znajdzie się pod ich powierzchnią, już nigdy nie wydostanie się na zewnątrz. Pochłaniają one wszelką materię w swoim pobliżu, a wraz z nią całą informację, którą ona niesie. Ogólna teoria względności mówi, że owa informacja pozostanie uwięziona aż do końca wszechświata.

Nina Bażela – W jaki sposób nasz umysł radzi sobie z matematyką?

Matematyka, królowa nauk – dla wielu osób to hasło było zmorą czasów szkolnych, oddzielającą „humanistów” od tej niedostępnej dziedziny, która była zarezerwowana dla wybrańców z wrodzonym talentem. Ale czy słusznie? Co tak naprawdę dzieje się w naszych głowach, gdy liczymy, i od czego zależy to, czy zostaniemy wybitnym matematykiem?

Mateusz Hohol – Czy dzieci powinno się zachęcać do liczenia na palcach?

Nawyki liczenia na palcach, przyswojone w dzieciństwie, często pozostają z nami w dorosłości (np. przy odliczaniu miesięcy czy wyliczaniu argumentów). Czy zatem rodzice i nauczyciele powinni aktywnie zachęcać dzieci do liczenia na palcach, by wspomóc rozwój ich kompetencji matematycznych? A jeśli tak, to czy istnieje granica wieku, po której powinno się od tego odchodzić?

Łukasz Lamża – Zagadka gwiezdnej galaretki

Już od średniowiecza znane są relacje o grudkach białawej, półprzezroczystej substancji, znajdywanych na trawie, mchu czy gałęziach. Do dzisiaj nie wiadomo, co to jest: nawet współczesne badania mikroskopowe i genetyczne nie pomagają. Udaje się więc zidentyfikować niektóre konkretne okazy, a z każdą taką identyfikacją tajemnica odrobinę się kurczy.

Krzysztof Cipora – Jak trwałe są efekty identyfikowane przez psychologów?

W badaniach empirycznych często dokonujemy generalizacji naszych wniosków poza obiekty, które obserwowaliśmy. Psycholodzy eksperymentalni badają próbę osób badanych i na tej podstawie starają się opisać, w jaki sposób ludzie przetwarzają informacje. Czy to oznacza, że ten efekt można zaobserwować u każdego człowieka? Czy taki efekt będzie widoczny za każdym razem i z taką samą siłą, gdy dana osoba wykona takie zadanie?

Klaudia Żerańska

Doświadczona fizyczka i liderka z ponad 10-letnim stażem w inżynierii materiałowej i zarządzaniu, z pasją do popularyzacji nauki i chęcią wywierania pozytywnego wpływu na społeczeństwo. Obecni…

Krzysztof Cipora

Doktor Psychologii (UJ), pracownik Uniwersytetu Eberharda Karola w Tybindze, nauczyciel akademicki i współpracownik Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Prowadzi badania nad tym, w ja…

Nina Bażela

Absolwentka Informatyki, studentka Kognitywistyki i członkini koła naukowego AGH Space Systems, zajmującego się rozwijaniem technologii kosmicznych. Początkująca popularyzatorka nauki i badacz…

Łukasz Lamża

Doktor, filozof, adiunkt w Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykładowca akademicki, specjalizujący się w kosmologii, filozofii przyrody i nauki. Jego g…

Mateusz Hohol

Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr hab. psychologii, dr filozofii, afiliowany w Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ; kierownik Mathematical Cognition and Learning Lab UJ. Je…

Michał Eckstein

Fizyk i matematyk, pracuje w Krajowym Centrum Informatyki Kwantowej UG. Jego zainteresowania badawcze sięgają od abstrakcyjnej algebry i geometrii nieprzemiennej po fizykę kwantową i Ogólną Te…

Tomasz Miller

Doktor, fizyk matematyczny, zgłębia struktury geometryczne leżące na pograniczu ogólnej teorii względności i mechaniki kwantowej, autor i współautor kilkunastu artykułów naukowych i popularnon…

Magdalena Śmieja

Doktorka habilitowana nauk społecznych, profesorka UJ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na psychologii bliskich związków, szczególnie z perspektywy motywowanego poznania. Przez wiel…

Weź udział w COPERNICUS FESTIVAL '25

Wszystkie wydarzenie są bezpłatne!

Na żywo

Przyjdź na bezpłatne wydarzenia w Krakowie

Online

Zapraszamy na kanał Youtube